Guðjón Þór Steinsson
Guðjón Þór Steinsson fæddist í Hafnarfirði 27. desember 1947 og lést í faðmi fjölskyldunnar eftir langvarandi veikindi á heimili sínu í Garðabæ 25. júní 2025. Hann var maður margra hæfileika: frumkvöðull í matargerð og matvöruinnflutningi, listamaður með linsu og pensil, eiginn skólameistari í fagmennsku, hlýlegur leiðtogi og einstakur fjölskyldumaður. Líf hans og verk bera með sér djúpa elju, forvitni og ást á öllu því sem gott er og fagurt.
Guðjón ólst upp í Hafnarfirði í stórri og samhentri fjölskyldu. Foreldrar hans, Unnur og Steinn, lögðu honum góðar lífsreglur í vogarskálar framtíðarinnar: virðing fyrir vinnu, trú á eigin getu og mikilvægi samveru. Hann var annar í hópi sex systkina – Tryggva, Þorgerðar, Hrefnu, Einars og Bryndísar – og tengslin þar á milli urðu sterkur þráður sem spann alla ævi. Í systkinahópnum var hann oft líf og fjör, hugmyndaríkur og húmorískur, en líka umhyggjusamur og traustur.
Á unglingsárunum fékk Guðjón fyrstu kynni af eldhúsvinnu þegar hann hélt til sjós sem matráður. Sú reynsla tendraði neista sem átti eftir að loga alla ævi: ástríðuna fyrir matargerð, hráefni, samsetningu og samveru í kringum máltíðir. Hann hóf nám í Múlakaffi árið 1963, aðeins 16 ára gamall, og var þar meðal fyrstu nemenda. Síðan lá leiðin á Hótel Loftleiðir og MS Gullfoss þar sem hann öðlaðist dýrmæta innsýn í hágæða matargerð og þjónustu.
Guðjón lauk matsveinsprófi árið 1967 og varð matreiðslumeistari ári síðar, aðeins tvítugur að aldri. Hann var þegar orðinn þekktur fyrir nákvæmni, metnað og frumleika í nálgun sinni. Fyrsta stórverkefnið hans var hjá Íslenska álfélaginu í Straumsvík, þar sem hann var einn af fyrstu matreiðslumönnunum sem sinntu mötuneyti starfsmanna. Síðar stofnaði hann mötuneytið hjá Tryggingastofnun ríkisins á Laugavegi, sem á þeim tíma þótti nýstárlegt fyrir nálgun á hráefni og framsetningu.
En Gaui – eins og hann var ávallt kallaður – vildi meira. Hann hafði brennandi áhuga á gæðum, nýjungum og alþjóðlegum straumum. Hann og Vala eiginkona hans, sem var órofa stoð í öllu hans starfi, stofnuðu GV Heildverslun árið 1991. Fyrirtækið varð brautryðjandi í að flytja inn hráefni sem áður voru ókunn Íslendingum: osta, ferskar kryddjurtir, kryddblöndur, súkkulaði og sérvalin hágæðavörur fyrir veitingahús, bakara og matreiðslufólk. Þau fóru saman til Frakklands og víðar til að kynnast uppruna og menningu matvæla og fluttu þaðan heim bæði vörur og þekkingu.
GV Heildverslun blómstraði – ekki aðeins vegna viðskiptalegs innsæis, heldur vegna menningarlegrar sýnar og virðingar fyrir matreiðslu sem listformi. Guðjón og Vala mótuðu með sínum hætti nýja hugsun um mat: að matur sé ekki aðeins næring heldur samskipti, upplifun, samhengi og gleði. Þau voru frumkvöðlar í mörgu sem matreiðslumeistarar og ekki síður konditorímeistarar njóta góðs af í dag. Gaui var óþrjótandi við að útskýra fyrir okkur matreiðslumeisturum gæði vörunnar sem hann flutti inn og með sínum mikla sannfæringarkrafti tókst honum yfirleitt að fá okkur á sitt band því hann hafði alltaf rétt fyrir sér um vörurnar.
Eftir sölu fyrirtækisins 2004 starfaði Guðjón áfram í greininni, m.a. hjá Sælkeradreifingu. Hann var þar sem áður: óþreytandi í að fræða, sýna og miðla.
Guðjón var líka listamaður. Hann var áhugasamur ljósmyndari í áratugi, og myndavélin fylgdi honum hvert fótmál. Hann tók óteljandi myndir af mat, fólki, augnablikum, keppnum og galakvöldum Klúbbs matreiðslumeistara, þar sem hann var virkur félagsmaður til margra ára. Fyrir allt sitt starf fyrir klúbbinn var hann sæmdur Cordon Bleu-orðunni og síðar Norðurlandaorðunni Cordon Rouge. Gaui var einnig einn af stofnendum Lávarðadeildar Klúbbs matreiðslumeistara, en í þeim félagsskap eru eldri matreiðslumeistarar sem flestir hafa lokið sínu ævistarfi og koma saman reglulega til skrafs og ráðagerða, segja montsögur og einnig ferðast saman bæði innanlands og utan.
Hann fékk einnig útrás fyrir listræna hlið sína með pensilinn. Hann stundaði nám í myndlist í Frakklandi og málaði ástríðufullt fram til síðustu ára. Verk hans bera með sér sömu næmni og eldhúsverk hans – áherslu á andrúmsloft, hlýju og litaleik.
Guðjón var alþýðumaður í hæsta gæðaflokki. Hann gat talað við alla – um allt. Hann hlustaði, hló, skynjaði stemningu og var í senn ráðgjafi og félagi. Í fjölskyldu var hann klettur – elskandi eiginmaður, faðir og afi. Árlegur „mömmumatur“, þar sem systkinin hittust og elduðu saman jólamat úr æskuheimili, varð helgiathöfn sem hann stýrði með gleði og minningum.
Hann ferðaðist víða, m.a. til Chicago þar sem hann og Vala elduðu á þorrablótum og kynntu sér stórmarkaði og vöruúrval. Hann sótti fundi og þing matreiðslumeistara um alla Evrópu og var alltaf með myndavél og minnisbók – tilbúinn að læra og miðla.
Minningin um Gauja er samofin lyktinni af góðum mat, hlátri við matarborð, listaverkum á veggjum og ljósmyndum sem fanga augnablikin. Hann var maður sem tók lífið með gleði, en líka með alvöru. Hann hafði áhrif, og hann deildi þeim áhrifum með rausn og einlægni.
Við sem þekktum hann og unnum honum kveðjum með söknuði – en líka djúpu þakklæti. Gaui hefur kvatt en spor hans eru djúp og óafmáanleg í íslenskri matargerð, í samfélagi fagmanna og í hjörtum okkar allra.
Eldur þinn mun aldrei slokkna. Þú varst og verður áfram ljós í lífi okkar.